PEMBE VERGİ NEDİR?
Pembe vergi, kadınlara yönelik pazarlanan, çoğunlukla pembe olan ürünler için daha fazla ücret alma uygulamasıdır. Aynı ürünler erkekler için daha ucuz bir miktara satılır. Bu ürünler jilet, şampuan, oyuncak ve daha birçok ürün olmak üzere çeşitlilik gösterir. Pembe vergi, ABD’de tıbbi bakım ve sağlıkta bile etkili: tampon ve ped gibi ürünler için yüksek fiyatlandırma mevcut. Bu ürünler, bir ihtiyaçtan çok bir ayrıcalık olarak görüldükleri için kadınlara bu ürünlere kolay erişim sağlanmamakta. Evsiz barınaklarındaki kadınlar, ihtiyaç duydukları zamanlarda genellikle bu ürünlerden mahrum kalıyor ve kendi yaptıkları ürünlerle idare etmek zorunda kalıyorlar.
ÇOCUK OYUNCAKLARI VE GİYSİLERİ:
Pembe vergi yetişkin kadınlar için zaten yeterince kötü, neden çocuklar da bu kadar küçük yaşlardan itibaren bu duruma dahil ediliyor? Perakendeciler, genç kızlara pazarlanan kıyafet ve oyuncakları daha yüksek fiyatlara satıyor. Abercrombie & Fitch gibi markalar, kızlara sattıkları basit logolu tişörtleri erkek ürünlerinden 3 kat daha yüksek fiyata satıyor. Tişört kalitesi ve baskılar hemen hemen aynı olmasına rağmen daha önce de belirttiğim gibi, kız çocuklar için olan ürünler daha yüksek bir noktada fiyatlandırılıyor. Şirketler bu durumun talepten kaynaklandığını söylüyorlar, ancak bu, ürünlerin neredeyse aynı üretim maliyetine sahip oldukları gerçeğini değiştirmiyor. Bir başka önemli örnek, çocuk spor ekipmanlarında görülebilir. Target gibi büyük gruplar, aynı çocuk scooterının kız çocuk modelini iki katına satıyor. Bu ürünlerin renklerinden başka bir farkı yok. Çocuk oyuncakları, pembe verginin yaygın olduğu bir başka kategori. DCA; bisikletleri ve scooter’ları, genel oyuncakları, sırt çantalarını, okul öncesi oyuncakları, kaskları ve pedleri, sanat ve el sanatları ürünlerini karşılaştırdı. Çocuk oyuncakları ve aksesuarları kızlar için ortalama %7 daha pahalı.
KADIN HİJYEN ÜRÜNLERİ:
Pembe Vergi, hijyen alanında da görülüyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde cinsel eğitim sırasında ücretsiz olarak prezervatif dağıtılır. Buna karşın tampon ve ped gibi kişisel hijyen ürünleri ya okullar gibi halka açık alanlarda bulunmaz ya da kullanıcının ürünü kullanabilmesi için ödeme yapmasını gerektiren dağıtıcılara yerleştirilir. Reçeteli ilaçlar ve boyunluklar gibi tıbbi açıdan gerekli diğer ürünler eyalet satış vergisinden muaf olsa da, 36 eyalet hala kadınların adet ürünlerini vergilendiriyor. Bu “tampon vergisi” olarak adlandırılıyor. Özetlemek gerekirse, kadın olduğunuz için vergilendiriliyorsunuz: Kadınların bu ürünleri almak için çok bir seçeneği yok. Ekonomik etki özellikle beyaz olmayan kadınları (Women of Color) ağır etkiliyor. Adetini görmezden gelemezsin, bu bir seçenek de değil. Bu ürünleri vergilendirmek adeta haksızlıktır; beyaz olmayan kadınlar zaten maaş farkından derinden etkileniyorlar, bu yüzden sadece erkek meslektaşlarından önemli ölçüde daha az para kazanmakla kalmıyor, aynı zamanda zorunlu olan ürünler için daha fazla ödemek zorunda kalıyorlar. Kadınlar sürekli sosyoekonomik engellerle karşı karşıya kalmakta: Kadın bakım ürünleri evsiz barınaklarında en çok talep edilen ürünlerden biri olmasına rağmen en az bağış yapılanlar arasında yer alıyor.
Şampuan, saç kremi, jilet, losyon, deodorant, duş jeli ve tıraş kremi gibi kişisel bakım ürünleri de Pembe Vergi’den etkileniyor. Örneğin Gillette, kadın tıraş makinelerinin erkeklere göre daha pahalı olduğundan dolayı eleştirildi. Bazıları bu ürünlerin oldukça farklı olduğunu ve kesinlikle fiyat farkı olması gerektiğini savunabilir veya “Neden diğerini satın almıyorsunuz o zaman?” diyebilir: bu argüman haksızdır. Sorun şu ki, suçu kadınlara yükleyemezsiniz; bu “kadına has” fikri, çok genç yaştan kafamıza kazınmıştır. Kızların pembeyi sevmesi gerekir, kızlar narin olmalıdır ve bunun gibi kalıplar hayatımızın bir parçası haline gelir.
Kadınlara yönelik açıkça pazarlanan ürünler, her iki cinsiyetin de ürünü satın alma seçimine rağmen, genellikle erkeklere yönelik pazarlananlardan daha pahalıdır. Sonuç olarak, şirketler kadın ürün ve hizmetlerinde daha fazla marj elde ediyor. Pembe Vergi, tüketicilerden alınabilecek her kuruşu almanın başka bir yoludur. Kadınların bu ürünler olmadan yaşayamayacağını biliyorlar ve bu durumdan yararlanmaya karar veriyorlar.
Kadınlar genellikle estetik ürünler için daha fazla para ödemeye isteklidir ve bu ürünler tam olarak birbirinin yerine geçmez düşüncesi topluma hakim. Farklı kokabilirler ve farklı çalışabilirler ve farklı aktif içeriklere sahip olabilirler, öyleyse neden sadece unisex kişisel bakım ürünlerimiz yok? Beni yanlış anlamayın, bu sorunun erkekleri de etkilemediğini söylemiyorum. Erkekler “kadınsı” ürünleri tüketmekten alıkonuluyorlar. Toplumda, genel olarak cilt bakımı veya kişisel bakımla ilgilenen erkeklerin erkeksi olmadığı fikri görülüyor. O yüzden bütün heteronormatif sistemi tamamen ortadan kaldıralım diyorum.
Ücret uçurumunun hali hazırda bu kadar büyük bir sorun olmasına karşın, kadınların bu ürünlere daha kolay erişebilmesi sağlanmalı ve adetimizin bu kadar ‘tabu’ bir konu olması fikri silinmeli. Sağlık hizmeti isteğe bağlı eğlenceli bir aktivite değil. Kadın hijyen ürünleri altın gibi takas edilmemeli. Genel hijyen ürünlerine gelince, ilk etapta tarafsız bir noktaya sahip olmalıyız. Bu sadece kadın ve erkek ürünleri meselesini kırmakla kalmaz, aynı zamanda israfı ve ürün maliyetini düşürmeye yardımcı olur ve bizi cinsiyet eşitliğine ulaşmaya bir adım daha yaklaştırır.