Dikkat, bunlar sizin bildiğiniz çikolatalar, cipsler veya kola değil. Herkes Japonya’nın ilginç aromalı atıştırmalıklarını biliyor. Peki ne zaman sonra başladı bu değişik aromalarla testler? Ya da hiçbirinin ülkeyi resmen ikiye böldüğü oldu mu? Oldu. Tarihleri oldukça ilginç.
Hızlıca Japon atıştırmalıkları satan bir web sitesine baktım ve ana fikir şu: Atıştırmalıklar renkli paketlerinden dolayı çok lezzetli duruyorlar, her ne kadar yeşil çaylı Kit Kat’ın tadı hakkında en ufak bir fikrin olmasa da.
Japon Kit Katları fazla çılgın ve herkes onlara fazla takıntılılar. Kit Kat Japonya’ya ilk kez 1973’te geldi. 2000’lere kadar Japonya’daki Kit Katlarla Amerika’dakilerin arasında bir fark yoktu. Ta ki Japonya’daki imalatçı Kit Katlar üzerinde deneyler yapmaya başlayıp çilekli Kit Kat’ı yapana dek. O zamandan beri Kit Katlar çok hızlı satılıyor ve her zaman piyasada yeni ve sınırlı üretilmiş bir aroma bulunuyor. Japonya’da yaklaşık 400 kadar farklı aromalı Kit Kat bulunuyor, bölgesel olanlar da dahil. Örnek olarak, Okinawa’nın yerel tatlı patatesi aromalı, nişastalı ve koyu mor Japon köklü Kit Katlar Kyushu ve Okinawa’da bulunuyorlar. Kırmızı fasulyeli sandviç aromalılar Nagoya’da satılıyor. Shizuoka’da da wasabi aromalı barlar var.
Nestle, Japonya’da günde yaklaşık dört milyon Kit Kat Mini, en popüler Kit Kat çeşidinin, satıldığını söylüyor. Kit Kat Mini’nin ülkede 40 farklı aroması mevcut, artı olarak da 20-30 tane sırayla satılan yeni aromalar.
Mottoları “Aroması önemli değil, sadece bir tanesini kap.” Neredeyse bütün aromaları popüler, ama en merkezde olanlar düz sütlü çikolatalı, çilekli, sakeli, wasabili, Tokyo Banana’lı ve New York Times’ın tanımıyla “yetişkinler için tatlılık” denilen bir tür bitter çikolatalı.
Kit Kat dışında bir diğer popüler atıştırmalıkları Pocky: erimiş çikolataya batırılmış, çubuk şeklinde krakerler. Tabii ki de her zaman çikolataya batırılmış değil. Pocky, çikolata dışında sakura matcha, badem, bodur çilek, hatta kızarmış çıtır tavuk, pizza ve karides gibi, toplamda 50’den fazla çeşidiyle bulunabilir. Japonya’da ilk 1966’da üretilen Pocky, ilk kez çikolata dışında farklı tatları 1971’de badem ile, ardından 1977’de çilekle denedi.
Ufak ek bilgi: Pocky’nin adı, yaratıcılarının söylediğine göre ısırıldığında çıkan sesten “pokkin”, gelmektedir.
“Pocky Game” (Pocky oyunu) Japonya dışında da oldukça popüler bir oyun. Oyun şöyle: İki kişi bir Pocky’nin birer ucundan yemeye başlar. İlk yemeyi bırakan kişi oyunu kaybeder, ya da Pocky’nin ortasına gelen ilk kişi kazanır.
Pocky Game’de kazananı belirlemek kolay, ama sonu gelmeyecek gibi gözüken bir rekabet var ki, o da Kinoko no Yama (Mantar Dağı) ve Takenoko no Sato (Bambu Filizi Köyü) arasında. Kim demiş atıştırmalık zamanları barış içinde geçmeli diye? Hiçbir şey yemekler üzerine yapılan uzun bir tartışmadan daha iyi değildir. Uzun derken, 40 yıl demek istemiştim.
İkisi de ilk Japonya’da, Meiji Co. tarafından üretildi. Öncelikle Kinoko 1975’te piyasaya sürüldü, ardından rakibi 1979’da. Savaş o kadar kontrolden çıkmış ki Meiji Co., hangi atıştırmalığın daha popüler olduğunu belirlemek için 2019’da ulusal bir oylama yaptı ve bu ilk oylama bile değil. İlki 2001’de yapıldı ve kazanan, oyların %55’ini alan Takenoko oldu. İkincisi 2018’de yapıldı ve yine Takenoko kazandı. Ancak 2019’da yapılan oylamanın birincisi Kinoko geldi, böylece anlık skor 2-1 oldu.Bu durum öyle bir “iç savaş” haline geldi ki iki atıştırmalığı temsil eden partiler bile var! İki atıştırmalık da şekilleri dışında neredeyse aynı olsa da, ikisi de erimiş çikolataya batırılmış bisküvi, dikkatli insanlar tarafında fark edilen ufak farklılıklar bu rekabetin nedeni. Bu dünya üzerinde görmek istediğim tek savaş budur derim ben.
Kinoko Partisi’nin lideri Jun Matsumoto (sol) ve Takenoko Parti‘sinin lideri Akihiro Miwa (sağ)
Atıştırmalıklar üzerinden ben alır başımı giderim, wasabi- et aromalı cipsler ve yoğurt aromalı kolalardan daha bahsetmedik mesela, ama sanırım en iyisi sizin Japon atıştırmalıkları satan web sitelerine göz atmak. Çoğu dünya genelinde kargo gönderiyorlar, öylece evinizde bir tadım testi yapabilirsiniz.
Bu sitelerin bazıları:
https://www.japancandystore.com/
https://www.blippo.com/candy-snacks
https://www.worldofsnacks.com/store/c28/Japanese_Snacks.html
Son bir şey daha: Japonya’da bunları nereden alabilirsiniz? Tabii ki 7 Eleven gibi bir marketten, ama otomatlara ne dersiniz?
Okulda gördüklerinizi unutun, bunlar her yerde. Hatta, ülke çapında 5 milyondan fazla otomat ile Japonya, dünyada en fazla otomata sahip olan ülke. Bu, 23 kişiye bir otomat düşüyor demek!
Fakat, neden bu kadar fazla?
Çünkü Japonya’da zaman her şey demek. Parayı atıp seçim yaptıktan sonra 10 saniye bekleyip istediğine almaktan daha hızlı nasıl içecek ya da atıştırmalık alabilirsin ki?
Pocky ve Kit Kat gibi atıştırmalıklar dışında otomatlarda çok çeşitli içecekler bulunuyor: su, soda, enerji içecekleri, her çeşit çay ve kahve, hatta sake ve bira gibi alkollü içecekler. Bazılarında sıcak çorba, pizza, pirinç, hazır noodle gibi yemekler ve meyve satılıyor. Otomatlarda sadece yiyecekler değil, çok değişik bazı ürünler, mesela şemsiye, piller, ameliyat maskeleri, tapınak yakınlarında şans muskaları ve fallar, tişörtler, kaplar ve sigara da satılıyor.
Atıştırmalıklar ve otomatlar arasında ne benzerlik var da ikisini aynı yazıya koydun, diyebilirsiniz. Japon marketinde hayatta kalmak ve yükselmek için yaratıcı olmalı ve hızlı düşünmelisiniz. Eğer Glico, müşterilerinin farklı aromalarda Pocky istemelerini yanıtsız bıraksaydı, herhalde bugün Pocky diye bir atıştırmalık olmazdı. İnsanlar farklı aromaları ve zaman kazanmayı çok seviyorlar, çünkü işleri en büyük öncelikleri. Bu da bizi Kit Kat’ın reklamına getiriyor: Have a break, have a KitKat! (Bir mola ver, bir Kit Kat al!)
Biraz mola verin, millet. Çok çalışıyorsunuz. Bunlar sadece Japonlar için değil, herkes için.
…