Geçmişte çoğunluk tarafından umursanılmamış gerçekler günümüz dünyasında çevre sorunları olarak tekrar karşımıza çıkıyor. ‘’Azalt, tekrar kullan, geri dönüştür’’ sloganı sokaklarda, sosyal medyada, okullarda daha fazla yaygınlaşıyor. Peki tekrar kullanmak bu harekette ne kadar önemli?
Günlük hayatta hiç düşünmeden attığımız birçok eşya aslında yeniden kullanılabilir özelliğe sahip. Çöpleri azalttıktan sonra bizim üstümüze düşen rol eşyalarımızı tekrar kullanmak.
Bu yazıda her tekrar kullanılabilecek üründen bahsetsek tabiki yazı uzayıp giderdi. Onun yerine, küçümsenmemesi gereken önemli bir bölümden bahsedeceğim: ikinci el kıyafetler.
Geçtiğimiz yaz Boston’a gittiğimde oradaki ikinci el kıyafet kültürünün Türkiye’den düşündüğümden çok daha farklı olduğunu gördüm. Neredeyse her meydanda fiyatları gayet uygun dükkanlar bulunuyordu. Kendi İstanbul’daki ikinci el kıyafet arama konusundaki kişisel başarısızlığımdan sonra Boston’daki dükkanların içine girip bakınmaya başladım. Thrive, Goodwill, Buffalo Exchange gibi dükkanlarda hem ikinci el kitaplar hem de her çeşit kıyafet satılıyordu.
Buffalo Exchange’deki kasiyer ve çalışan insanlardan çok geniş bir müşteri skalalarına sahip olduklarını öğrendim. Farklı yaş grupları ve farklı ekonomik durumları olan insanların gelip kıyafet bakındıklarını da kendim gördüm.
Amerika’daki ikinci el kıyafet kültürünün yaygın olduğunu gördükten sonra ikinci el kıyafet dükkanlarıma bakış açım büyük ölçüde değişti. İkinci el kıyafet satan dükkanları biraz aşağıdan bakarken aslında ne kadar yararlı ve para kurtaran yerler olduklarını gördüm. Bundan sonra İstanbul’daki dükkanlara tekrar gidip baktığımda neden kullanılmış kıyafetlere karşı önyargı olduğunu araştırmaya başladım.
Türkiye’de ikinci el ve kullanılmış kıyafetlere karşı önyargı son birkaç yılda azalmış olsa bile hala bazı problemler var. Çoğunluğun isyan ettiği ve en önemli problem her şeyin çok pahalı olması. İkinci el kıyafete insanlar yüzlerce lira vermek istemediği için gidip yeni kıyafetler alıyor. Tabii ki herkes kendi tercih ettiği yerden alışveriş eder ancak ikinci el kıyafet dükkanlarının aşağı gözükmesinde paranın değeri, insanların önyargıları ve lüks markaların reklamları kritik bir rol oynuyor.
Diğer faktör ikinci el kıyafetlerin Türk kültüründe bir yer edinmemiş olması. İnsanlar hep kendilerine yeni ve etiketli kıyafetler almak istiyorlar. Günlük hayata geçmediği için de ikinci el dükkanları batmamak için de fiyatları yükseltiyor ve bu ortaya daha fazla problem çıkarıyor.
9 Dergisi olarak bu probleme karşı meydan okuduk ve RE-ditorial fotoğraf çekimini yaptık.
Tanıdıklarımızın eski kıyafetlerinden İstanbul’daki ikinci el kıyafet dükkanlarına kadar farklı yerlere bakındık ve kendimize en uygun kıyafetleri seçtik.
Günlük hayatta birden fazla eşya tekrar kullanılabilir ancak en çok fark yaratan ürünlerden biri kıyafetler. Üstelik kıyafet endüstrisinin arkasından korkunç sayılar çıkıyor.
Pek farkında olmayabiliriz ama kıyafet sektörü Dünya’yı kirleten en büyük ikinci üretim endüstrisine sahip. Tüm bu kıyafetler üstelik 1 yılda 21 milyar ton çöpe sebep oluyor.
Evet, tüm bu istatistikler ilk başta bana da gerçek üstü gözüktü. Ancak bilinçsizce geçen her gün biz de bu sayıları arttırıyoruz ve Dünya’yı kirletiyoruz.
Bir anda her şeyi değiştirmek mümkün değil, ancak bu konuda biz ne kadar farkında olursak çevreyi daha az kirleteceğiz.
Tüm gerçekleri ve istatistiksel bilgileri göz önüne alarak ikinci el kıyafet dükkanlarının aslında çevreyi korumak için önemli bir rol oynadığı ortada. Önyargıyla yaklaşmayın, alışveriş merkezlerinde bulunamayacak değerli aksesuarlar ve parçalar ara sokaklarda kalmış ikinci el kıyafet dükkanlarının içinde insanları bekliyor.